De steengroeve
Geologisch gezien is de gevarieerde bodemopbouw van Winterswijk een van de rijkste van ons land. Winterswijk wordt daarom ook wel de mozaïekvloer van Nederland genoemd. Dé geologische parel in het Nationaal Landschap Winterswijk is de steengroeve in Ratum. De steengroeve is sinds de jaren dertig in gebruik. Het Muschelkalk dat wordt afgegraven dient als grondstof voor o.a. kunstmest en mobiele telefoons, maar het wordt ook gebruikt in het asfalt van landingsbanen op luchthavens. Door de kalksteenwinning zijn de miljoenen jaren oude aardlagen zichtbaar in de rotswanden aan de oppervlakte, wat bezoekers een fenomenaal kijkje op de geologische geschiedenis van Winterswijk biedt.
De geschiedenis van de steengroeve
240 miljoen jaar geleden in het Triastijdperk, bestond de aarde uit een oceaan en een supercontinent met een binnenzee. Deze beschutte binnenzee wordt beschouwd al de kraamkamer van nieuwe planten- en dierensoorten. De westelijke kustvlakte van de binnenzee bevond zich op de plek waar nu Winterswijk ligt. Doordat de kustvlakte bij tijd en wijle droogviel, was het de ideale plek voor zowel land- als zeedieren. Een unieke plek op aarde! Dat maakt dat er ook nu nog steeds belangrijke fossiele vondsten worden gedaan van schelpen, vissen, insecten maar ook van pootafdrukken en botten van sauriërs.
Bijzondere vondsten
Door de jaren heen zijn er diverse bijzondere fossielen gevonden in de steengroeve. Zo zijn er afdrukken van vissen, salamanders, insecten en planten gevonden. Maar ook afdrukken van sauriërskeletten en poten van een Nothosaurus, een Palatondonta en een Lariosaurus zijn in de steengroeve ontdekt door leden van de Winterswijkse afdeling van de Nederlandse Geologische Vereniging.
Doordat er de laatste jaren gericht gezocht wordt in bepaalde lagen, komen er steeds meer unieke fossielen van planten en dieren aan het licht. Onlangs werd er door een lokale paleontoloog zelfs een fossiel ontdekt van een pissebed, dat pakweg 245 miljoen jaar oud is. Nooit eerder werd er zo'n oud fossiel van een pissebed gevonden in Nederland. De onderzoekers hebben het fossiel 'Gelrincola winterswijkensis' genoemd, naar de vindplaats van het fossiel. Gelrincola verwijst naar de provincie Gelderland, winterswijkensis naar Winterswijk. De vondst is volgens deskundigen extra bijzonder, omdat fossiele pissebedden zeldzaam zijn. Wereldwijd zijn er maar negen soorten uit het Triastijdperk bekend.