100% Winterswijk
Tante Riek
Helena Theodora Kuipers - Rietberg
Winterswijk, 26 mei 1893 - Ravensbrück, 27 december 1944
Helena Kuipers-Rietberg was een van de belangrijkste mensen in het Nederlandse verzet. Al vanaf het begin van de oorlog hielpen zij en haar man Piet onderduikers aan een schuiladres. Ook namen zij zelf onderduikers in huis. Door haar actieve rol binnen het gereformeerde vrouwenverenigingsleven beschikte ze over een groot landelijk netwerk. 'Tante Riek', zoals haar verzetsnaam luidde, merkte dat er grote behoefte bestond aan onderduikadressen en een organisatie die de mensen kon bijstaan.
Samen met dominee Frits Slomp richtte ze in 1942 de Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers (LO) op. De organisatie hielp bij het vinden van onderduikadressen en het verdelen van voedselbonnen. De LO wist zo tienduizenden Nederlanders uit Duitse handen te houden. Het werk was echter erg gevaarlijk, zodat Kuipers-Rietberg in 1944 zelf moest onderduiken. In augustus 1944 kwamen de Duitsers achter haar verblijfplaats en arresteerden haar. Via kamp Vught belandde ze uiteindelijk in het Duitse concentratiekamp Ravensbrück. De bevrijding zou ze niet meer meemaken. In december 1944 werd Tante Riek ziek en ze overleed op 51-jarige leeftijd.
Muurschildering door Paul Wieggers
In mei 2022 schilderde kunstenaar Paul Wieggers een eerbetoon aan Tante Riek op de gevel van de pastorie het Doopsgezind kerkje aan de Torenstraat in Winterswijk. In zijn ontwerp wordt een witte vaas afgebeeld, met daarop het internationale vredesteken in het blauw. In de vaas staan geen tulpen, maar harten op stelen. Helena Kuipers-Rietberg was immers erg begaan met de mensen. Ze had een warm hart voor hen, weergegeven in de rode harten. Zo is in deze vaas met harten de nationale driekleur te herkennen. De achtergrond van de muurschildering is deels oranje, om de nationale beleving compleet te maken.
Aan de stelen zitten groene bloembladeren, deels fier en staand maar ook deels verwelkt. Hiermee wordt weergegeven dat Tante Riek vele mensen wel, maar helaas niet iedereen (inclusief zichzelf) kon helpen. Het portret van Helena Kuipers-Rietberg prijkt op een steel, vastgezet met een knijpertje. Haar lijfspreuk "Je leeft niet alleen voor jezelf, maar ook voor je naaste" is naast de vaas geplaatst en karakteriseert Tante Riek als de persoon die zij was en als we haar nog lang zullen herinneren.
Foto: Lineke Voltman | Achterhoek Nieuws
Bekijk de andere muurschuilderingen
De muurschildering van Tante Riek is de eerste schildering in een serie van vijf, gemaakt door Paul Wieggers. Deze muurschilderingen worden een voor een onthuld. Ben je nieuwsgiering naar de andere muurschilderingen? Je kunt ze hier bekijken.
